Stress! Wat, waarom en hoe?
Door Anouschka
4-15-2023
Stress, je hoort het steeds vaker in het nieuws. We ervaren allemaal elk jaar meer stress. Maar, wat gebeurt er in ons hoofd en lichaam als we stress ervaren, en wat zijn de gevolgen ervan?
De meeste jongeren ervaren wel eens stress. Stress omdat je bus vertraging heeft en je nu misschien niet aanwezig kan zijn bij een verplichte bijeenkomst, stress voor je eerste dag bij je stage of een nieuwe baan of stress over of je een tentamen hebt gehaald of niet. Dat we stress hebben is heel normaal, maar wat gebeurt er met ons als we stress ervaren? En waar komt het eigenlijk vandaan? In deze blog vertellen we je alles over stress.
Stress in je lijf
Als we stress ervaren merken we dat vaak direct in ons lijf. Je voelt je warm worden en je hart gaat sneller kloppen. Bij veel stress kunnen we ook gaan zweten, trillen en sneller ademen. Waarom gebeurt dat? Als wij stress ervaren wordt ons sympathische zenuwstelsel geactiveerd. Ons zenuwstelsel ontvangt informatie van de buitenwereld, zoals licht, warmte, beeld en geluid, en stuurt deze informatie door naar de hersenen. Dit zorgt ervoor dat ons lichaam snel kan reageren door bijvoorbeeld onze spieren aan te spannen of hormonen te activeren. Het lijf heeft twee verschillende zenuwstelsels: het parasympatische zenuwstelsel en het sympathische zenuwstelsel. Het parasympatische zenuwstelsel is het actiefst wanneer wij in ruststand zijn, zodat het lichaam kan herstellen. Het sympatische zenuwstelsel is het actiefst wanneer wij in een vecht-of-vlucht toestand zijn. De vecht-of-vlucht reactie wordt geactiveerd door de hersenen om ons klaar te maken voor de stressvolle situatie.
Stress in je hersenen
Wanneer er een stressvolle situatie plaatsvindt reageert de amygdala daar op. De amygdala draagt onder andere bij aan de emotieverwerking van externe prikkels. De amygdala stuurt daarna een “noodkreet” uit naar de hypothalamus, die dient als een netwerkcentrum en in contact staat met het hele lichaam. De hypothalamus activeert daarna je vlucht-of-vecht reactie wat je daarna begint te voelen in je lijf.
De vecht-of-vlucht reactie lijkt misschien een extreme reactie op de moderne oorzaken van stress, maar als wij terugkijken naar het verleden is deze kettingreactie erg nuttig. Door het activeren van je sympatische zenuwstelsel stoom je je lichaam klaar voor actie. In de tijden dat wij als mens vooral bezig waren met overleven was het erg nuttig om deze reactie te hebben. Binnen 1 seconde kon je klaar staan om te vechten of te vluchten. Maar, de functie van stress is nog niet helemaal verloren gegaan. Ook nu heeft stress ervaren positieve kanten.
Stress is heel normaal, en niet altijd slecht
Er zijn, algemeen gesproken, twee verschillende vormen van stress die je kan ervaren. De eerste vorm van stress is vaak van korte duur, bijvoorbeeld vlak voordat je begint met een tentamen. Deze vorm van stress wordt vaak in verband gebracht met positieve gevolgen. Gematigde en kortdurende stress zorgt voor hogere alertheid, een beter geheugen en meer energie zodat je klaar bent om de situatie aan te gaan.
Langdurige stress, ook wel chronische stress genoemd, gaat vaker gepaard met negatieve gevolgen. Wanneer het stresssignaal door de hersenen gestuurd wordt komt er meer van het hormoon cortisol in je lichaam. Op de lange termijn zorgt een verhoogd cortisolgehalte voor negatieve gevolgen in de hersenen. Zo heeft onderzoek uitgewezen dat chronische stress gepaard gaat met een slechter geheugen, slaapproblemen en verlaagde aandachtsboog. Daarnaast kan chronische stress je immuunsysteem onderdrukken – zodat je vatbaarder bent voor ziektes. Als laatste heb je een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Het hormoon cortisol zorgt voor een vernauwing van je aderen, wat er voor zorgt dat je bloeddruk omhoog gaat.
In het nieuws hoor je regelmatig dat steeds meer mensen stress ervaren. Uit de cijfers van CBS blijkt dat 44 procent van jongeren tussen de 12 en 25 jaar vaak stress ervaart en een kwart van de jongeren geeft aan hier veel last van te hebben.
Met bijna de helft van de jongeren dat stress voelt, is het een heel normaal gevoel om te hebben. Stress ervaren voor korte duur kan zelfs positieve gevolgen hebben! Echter, de chronische vorm van stress heeft echter flink wat nadelen. Gelukkig zijn er verschillende manieren om hier mee om te gaan.
Stress aanpakken
Het is goed om te weten waar stress vandaan komt en dat iedereen wel eens stress heeft, maar hoe pak je dit aan? Er zijn meerdere technieken om je stress te verminderen als het op komt, maar ook om je stressniveau in het algemeen te verlagen. Wil je weten hoe? Hou dan onze blog in de gaten voor meer posts over stress.
Heb je vragen?
In de tussentijd, als je je zelf herkent in het verhaal en vragen hebt, aarzel dan niet om ons een mailtje te sturen.